Grenzen aangeven
Vind jij grenzen aangeven moeilijk? Dan is deze blog geknipt voor jou. Waarom negeren anderen (of jijzelf!) jouw persoonlijke grenzen? Hoe herken je het wanneer iemand jouw grens overgaat? En hoe zorg je ervoor dat jouw grenzen in het vervolg worden gerespecteerd? We geven je inzichten en tools!
De volgende onderwerpen komen aan bod:
- Test hoe het zit met het aangeven van jouw grenzen
- Waarom mensen geen grenzen aangeven
- Waarom anderen jouw grenzen niet respecteren
- Hoe bepaal je wat jouw grenzen zijn?
- Je grenzen leren aangeven: voorbeelden en tips
Je grenzen kennen, duidelijk aangeven en consequent bewaken is iets waar best veel mensen niet goed in zijn. Dat is enorm jammer want het gaat ten koste van je mentale én fysieke welzijn en is één van de belangrijkste aanjagers van stres, burn-out en angst. Het is dus belangrijk om er serieus werk van te maken om goed op een rij te zetten wat jouw behoeften zijn, in hoeverre je die zelf respecteert en naleeft en op welke wijze je voorkomt dat een ander bewust of onbewust over je grenzen blijft gaan.
Grenzen aangeven, doe de test
Beantwoord eerst eens onderstaande vragen voor jezelf met ja, of nee om een beeld te krijgen hoe het zit met jou in relatie tot grenzen stellen.
- Ik neem regelmatig extra werk op me en zeg geen ‘nee’ tegen nieuwe taken, ook al heb ik al werk genoeg.
- Ik zeg geen ‘nee’ tegen familieverplichtingen als ik liever iets anders zou willen doen.
- Ik laat een ander bepalen wat we gaan doen, ook als ik zelf liever iets anders wil doen.
- Als ik niet wil overwerken zeg ik toch ‘ja’ als de ander aandringt.
- Ik beantwoord telefoontjes of e-mails direct ongeacht het tijdstip of de situatie.
- Ik leen vrienden of familie geld als ik het zelf eigenlijk niet kan missen.
- Ik blijf bij mijn partner, ook al voel me niet gewaardeerd/ gerespecteerd in mijn relatie.
- Ik voldoe aan sociale verplichtingen en zeg nooit afspraken af ook niet als ik tijd voor mezelf nodig heb om op te laden.
- Als ik behoefte heb aan rust en er komt iemand langs, dan laat ik hem of haar toch binnen.
- Ik reageer altijd direct op socialmedia-berichten en -meldingen, ongeacht het tijdstip of de situatie.
- Ik doe er alles aan om confrontaties te voorkomen.
- Ik neem regelmatig de (huishoudelijke) taken van anderen over als zij die nalaten en vraag hen niet om het zelf te doen.
- Ik neem regelmatig werk mee naar huis en werk buiten normale werkuren.
- Als ik ergens ‘nee’ tegen zeg, leg ik uitgebreid verantwoording af waarom ik dat doe. Toont de ander geen begrip, of vindt het geen goede reden, dan zeg ik alsnog ‘ja’.
Hoe vaker je ‘ja’ hebt geantwoord op boven staande vragen, hoe meer anderen over je grens heen gaan.
Waarom mensen geen grenzen aangeven
Als je niet of nauwelijks grenzen stelt, heeft dat een reden. Wellicht herken jij één of meerdere oorzaken die we hieronder voor je op een rijtje hebben gezet.
Gebrek aan zelfvertrouwen en assertiviteit
Als je weinig tot geen zelfvertrouwen hebt, is een grens aangeven voor jou een heel ding. Je vindt het moeilijk om in actie te komen als iemand over jouw grenzen heen gaat. En als je nooit geleerd hebt om assertief te zijn, weet je ook niet hoe je effectief je grenzen naar anderen toe communiceert, zodat ze rekening met je gaan houden.
Gebrek aan zelfbewustzijn
Als jij je niet bewust bent van je eigen grenzen of behoeften, kun je ze ook niet aangeven aan anderen. En als je bijvoorbeeld bent opgegroeid met ouders die jouw grenzen niet respecteerden, vind je het normaal dat er kennelijk geen grenzen zijn.
Angst voor conflicten en afwijzing
Als je confrontaties wilt vermijden laat je anderen jouw grenzen overschrijden om de lieve vrede te bewaren. Ook als je goedkeuring en acceptatie zoekt bij anderen, zul je al snel je eigen grenzen negeren om aardig gevonden te worden. Dat gebeurt ook als je bang bent om je relatie, baan, vriendschappen of andere dingen die belangrijk voor je zijn te verliezen als jij je grenzen aangeeft.
Medelijden of teveel empathie
Heb je teveel empathie voor anderen, dan kun je de behoeften en gevoelens van anderen boven je eigen grenzen plaatsen. Ook bij handelen uit medelijden laat je anderen over je grenzen heen gaan vanuit het idee dat je ze daarmee helpt.
Misverstanden over ware vriendschap en onbaatzuchtigheid
Je negeert je eigen grenzen als je denkt dat dit noodzakelijk is om een goede vriend, partner, of collega te zijn. Of uit misplaatste onbaatzuchtigheid omdat je denkt dat het altijd beter is om anderen te helpen, zelfs ten koste van jezelf.
Fysieke of emotionele uitputting
Wanneer je hoog sensitief bent en je snel overweldigd wordt door alle prikkels om je heen, kan het moeilijk zijn om effectief grenzen te stellen en te handhaven. Ook als je niet hoog sensitief bent, maar wel lichamelijk of mentaal erg moe, maakt dit het moeilijk om voor jezelf op te komen en grenzen te handhaven.
Waarom anderen jouw grenzen niet respecteren
Als jij je eigen grenzen niet respecteert geef je daarmee een voorbeeld aan de mensen om je heen. Je geeft het signaal dat het oké is om geen rekening met jou te houden en nodigt ze als het ware uit om hetzelfde te doen. Maar er zijn nog meer redenen waarom mensen jouw grenzen mogelijk niet respecteren:
Onwetendheid en miscommunicatie
Mensen kunnen simpelweg niet op de hoogte zijn van je grenzen omdat je ze niet duidelijk hebt gecommuniceerd. Of iemand heeft jou niet goed begrepen wat kan leiden tot onbedoeld overschrijden van grenzen.
Gebrek aan respect of egoïsme
Sommige mensen hebben geen respect voor andermans wensen en behoeften en kiezen ervoor om die te negeren. En egoïstische mensen die voornamelijk bezig zijn met hun eigen behoeften en verlangens negeren je grenzen als deze hun eigen doelen in de weg staan.
Manipulatie, macht en controle
Sommige mensen manipuleren situaties om hun zin te krijgen, waarbij ze bewust je grenzen negeren of verzwakken. Of om macht en controle over je uit te oefenen.
Uittesten
Mensen kunnen je grenzen opzettelijk testen om te zien hoe ver ze kunnen gaan, vooral als je in het verleden geen duidelijke grenzen hebt gesteld.
Sociale druk
Groepsdruk of sociale verwachtingen kunnen ervoor zorgen dat mensen je grenzen negeren omdat zij aan de norm van de groep willen voldoen.
Gebrek aan empathie
Mensen die moeite hebben om zich in anderen in te leven, kunnen je grenzen negeren omdat ze simpelweg niet begrijpen waarom deze belangrijk zijn.
Culturele verschillen
Ook kan wat als een grens wordt gezien, per cultuur verschillen. Wat voor jou een duidelijke grens is, is dat voor iemand anders misschien niet.
Hoe bepaal je wat je grenzen zijn
Nu je weet waarom je aan je eigen grenzen voorbij kunt gaan en waarom anderen geen rekening met jouw grenzen houden, is het belangrijk dat je voor jezelf bepaalt welke grenzen je voortaan wilt stellen. En dat je leert hoe je anderen motiveert om voortaan wel rekening met jou te houden. Neem om te beginnen goed de tijd om jouw behoeften en grenzen op een rij te zetten. Onderstaande stappen helpen je hierbij.
Stap 1:
Laat situaties waarin je je ongemakkelijk hebt gevoeld of waarin je grenzen zijn overschreden eens de revue passeren. Sta niet uitgebreid stil bij hoe je het voortaan dus niet wilt, maar richt je op hoe je het voortaan wel wilt.
Stap 2:
Luister voortaan naar je lichaam. Je lichaam kan signalen geven wanneer je grenzen worden overschreden, zoals stress, vermoeidheid of ongemak. Let op deze signalen en geef er gehoor aan.
Stap 3:
Sta stil bij je gevoelens. Let op je emoties in verschillende situaties. Voel je je boos, gefrustreerd of ongemakkelijk, dan kan dat een indicatie zijn dat je grenzen worden overschreden.
Stap 4:
Zet op een rij hoeveel tijd en energie je aan verschillende activiteiten en mensen besteedt. Voel je je uitgeput of opgebrand? Dit is een teken dat je je grenzen mag herzien.
Stap 5:
Denk na over wat jouw grenzen zijn met betrekking tot fysieke nabijheid en aanraking van anderen. Wat voelt voor jou prettig en veilig? En wanneer wordt dat anders?
Stap 6:
Schrijf je grenzen op en maak een plan voor hoe je ze gaat handhaven in verschillende situaties. Dit helpt je om voorbereid te zijn en zelfverzekerd op te treden wanneer je grenzen worden getest.
Stap 7:
Communiceer je grenzen altijd duidelijk met anderen. Praat niet in algemeenheden, maar wees duidelijk en specifiek over wat je wel en niet acceptabel vindt.
Stap 8:
Zorg ervoor dat je je grenzen consequent handhaaft. Dit helpt anderen om je grenzen te respecteren en serieus te nemen. Zorg ervoor dat je grenzen niet veranderen afhankelijk van de persoon of situatie, dit voorkomt verwarring.
Je grenzen leren aangeven: voorbeelden en tips
Grenzen aangeven kun je leren. Lees de praktisch toepasbare tips en voorbeelden van wat je zou kunnen zeggen in bepaalde situaties. Laat je inspireren en ga er goed mee aan de slag, want oefening baart kunst.
Algemene voorbeelden
Geef duidelijk aan wat je grenzen zijn zonder omwegen. Bijvoorbeeld: ‘Ik voel me niet op mijn gemak als je dat doet.’
Houd het bij jezelf en spreek in de ‘ik’-vorm. In plaats van ‘Jij vraagt teveel van mij’, zeg je bijvoorbeeld: ‘Ik voel me overweldigd als ik te veel taken krijg.’
Grenzen bewaken betekent ‘nee’ zeggen tegen dingen die je niet wilt. Je kunt het woord ‘nee’ daarbij zelfs vermijden door te vertellen wat je wel wilt. Bijvoorbeeld: ‘Ik heb al andere plannen.’
Geef duidelijk aan waar je fysieke grenzen liggen en hoe dichtbij mensen bij jou mogen komen, bijvoorbeeld door te zeggen: ‘Ik heb wat persoonlijke ruimte nodig.’
Stel emotionele grenzen door te voorkomen om betrokken te raken in situaties die je emotioneel belasten. Geef dit bijvoorbeeld aan door te zeggen: ‘Ik wil hier nu niet over praten.’
Geef grenzen aan in relaties. Een voorbeeld daarvan is: ‘Ik heb tijd voor mezelf nodig om op te laden.’
Wees assertief met respect voor de ander. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik begrijp je punt, maar ik moet dit op mijn manier doen.’
Werkgerelateerde voorbeelden
Kom voor jezelf op, op het werk. Een voorbeeld hiervan is: ‘Ik kan deze taak niet uitvoeren zonder de juiste middelen.’
Laat anderen weten wanneer je beschikbaar bent en wanneer niet. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik werk niet na 18:00 uur.’
Zet meldingen op je smartphone uit buiten werktijd om je grenzen te handhaven.
Handhaaf ook online grenzen. Accepteer bijvoorbeeld geen vriendschapsverzoeken van collega’s als je je persoonlijke leven gescheiden wilt houden. Voeg sowieso nooit iemand toe als je dit diep van binnen niet wilt.
Houd je grenzen in stand, ook als anderen door blijven gaan om hun zin te krijgen. Je kunt in zo’n geval bijvoorbeeld zeggen: ‘Ik begrijp dat je dat wilt, maar mijn antwoord blijft nee.’
Extra tips
Gebruik lichaamstaal om je woorden te ondersteunen. Ga dus niet in elkaar gedoken staan, maar rechtop en kijk de ander aan.
Kijk naar ogen en naar gezichten en dus niet strak in andermans ogen als jij je grenzen communiceert. Doe je dat wel, dan roep je spanning op bij jezelf en de ander.
Hoe MindTuning helpt bij grenzen aangeven
Wil je meer dan deze praktische tips? En bijvoorbeeld door ons gecoacht worden, 1 op 1 of in een groep? Er zijn verschillende mogelijkheden:
Werken aan zelfvertrouwen en assertieve communicatie
Assertiviteitstraining in een kleine groep
Online training Boost je zelfvertrouwen
Online training Assertiviteit voor jongeren
Is jouw grens bereikt en bevind je je in de burn-out gevarenzone? Kijk dan hier voor onze burn-outbehandelingen
Bestsellers van Pieter Frijters
Mis onze gratis TIPS over angst en paniekaanvallen niet!
Coaching & Training
Over MindTuning
Actueel
Contact
Mozartlaan 54-56
2742 BN Waddinxveen
Routebeschrijving
Tel.: 0182 612345
Email: info@mindtuning.nl
BTW: NL812625651B01
KVK: 29030192
IBAN: NL88RABO0345295579