Grenzen aangeven

Vind jij grenzen aangeven moeilijk? Dan is deze blog geknipt voor jou. Waarom negeren anderen (en jijzelf) jouw persoonlijke grenzen? Hoe herken je het wanneer iemand jouw fysieke grenzen en/of mentale grenzen overgaat? En hoe zorg je ervoor dat jouw grenzen in het vervolg worden gerespecteerd?  Iedereen kan leren grenzen aangeven, ook jij. We geven je inzichten, praktische tips en tools!

De volgende onderwerpen komen aan bod:

• Test hoe het zit met het aangeven van jouw grenzen
• Waarom mensen geen grenzen aangeven
• Waarom anderen jouw grenzen niet respecteren
• Hoe bepaal je wat jouw grenzen zijn?
• Je grenzen leren aangeven: voorbeelden en tips

Je grenzen kennen, duidelijk aangeven en consequent bewaken is iets waar best veel mensen niet goed in zijn. Dat is enorm jammer want het gaat ten koste van je mentale én fysieke welzijn en is één van de belangrijkste aanjagers van stress, burn-out en angst. Het is dus belangrijk om serieus werk van grenzen stellen te maken en goed op een rij te zetten wat jou behoeften zijn, in hoeverre je die zelf respecteert en op welke wijze je voorkomt dat een ander bewust of onbewust over je grenzen blijft gaan.

Grenzen aangeven, doe de test

Beantwoord eerst eens onderstaande vragen voor jezelf met ja, of nee om een beeld te krijgen hoe het zit met jou in relatie tot grenzen stellen.

Vragen:

Ook al heb ik werk genoeg; ik neem regelmatig extra werk op me en zeg geen ‘nee’ tegen nieuwe taken.

Ik zeg geen ‘nee’ tegen familieverplichtingen als ik liever iets anders zou willen doen.

Ook als ik zelf liever iets anders wil doen, laat ik een ander bepalen wat we gaan doen.

Als ik niet wil overwerken stel ik geen grens en zeg ik toch ‘ja’ als de ander aandringt.

Ik beantwoord telefoontjes of e-mails direct ongeacht het tijdstip of de situatie.

Vrienden of familie leen ik geld geld als ik het zelf eigenlijk niet kan missen.

Ook al voel me niet gewaardeerd/ gerespecteerd in mijn relatie door zijn of haar gedrag; ik blijf bij mijn partner.

Ik voldoe aan sociale verplichtingen en zeg nooit afspraken af ook niet als ik tijd voor mezelf nodig heb om op te laden.

Als ik behoefte heb aan rust en er komt iemand langs, zal ik dat niet aangeven en laat ik hem of haar toch binnen.

Ongeacht het tijdstip of de situatie reageer ik altijd direct op berichten en -meldingen van social media kanalen .

Ik doe er alles aan om confrontaties met andere mensen te voorkomen.

Regelmatig neem ik de (huishoudelijke) taken van anderen over als zij die nalaten en vraag hen niet om het zelf te doen.

Ik deel snel en veel persoonlijke informatie met collega’s of vreemden omdat ik niet afstandelijk of onvriendelijk wil overkomen.

Regelmatig neem ik werk mee naar huis en werk buiten normale werkuren.

Als ik ergens ‘nee’ tegen zeg, leg ik uitgebreid verantwoording af waarom ik dat doe in de hoop dat de ander het ermee eens is. Toont de ander geen begrip, of vindt het geen goede reden, dan zeg ik alsnog  ‘ja’.

Uitslag

Hoe vaker je ‘ja’ hebt geantwoord op boven staande vragen, hoe meer anderen over je grens heen gaan.

Waarom mensen geen grenzen aangeven

Als je niet of nauwelijks grenzen stelt, heeft dat een reden. Wellicht herken jij één of meerdere oorzaken die we hieronder voor je op een rijtje hebben gezet.

Gebrek aan zelfvertrouwen

Als je weinig tot geen zelfvertrouwen hebt, is een grens aangeven voor jou een heel ding. Je vindt het moeilijk om grenzen aan te geven en in actie te komen als iemand jouw grens overgaat. En spreekt aan ander niet aan op ongewenst gedrag.

Gebrek aan assertiviteit

Als je nooit geleerd hebt om assertief te zijn, weet je niet hoe je concreet en effectief je grenzen naar anderen toe communiceert.

Angst voor conflicten

Als je confrontaties wilt vermijden laat je anderen jouw grenzen overschrijden om de lieve vrede te bewaren.

Behoefte om aardig gevonden te worden

Als het belangrijk is wat mensen vinden, je goedkeuring zoekt bij anderen en geaccepteerd en aardig gevonden wilt worden, zul je al snel je eigen grenzen negeren om anderen te plezieren. Je wilt andere mensen immers te vriend houden en en zal ze daarom over je grenzen laten gaan

Gebrek aan zelfbewustzijn

Als jij je niet bewust bent van je eigen grenzen of behoeften, kun je ze ook niet aangeven aan anderen.

Opgroeien in een grenzeloze omgeving

Als je bent opgegroeid met ouders die jouw grenzen niet respecteerden, vind je het normaal dat er kennelijk geen grenzen zijn en is grenzen herkennen moeilijk voor je.

Angst voor verlies

Als je bang bent om je relatie, baan, vriendschappen of andere dingen die belangrijk voor je zijn te verliezen als jij je grenzen aangeeft, bewaak jij je grenzen niet.

Gewoonten en patronen

Als je gewend bent om mensen over je heen te laten lopen, kan het moeilijk zijn om van het stellen van grenzen een nieuwe gewoonte of patroon te maken als je niet weet hoe je dit kunt doen.

Medelijden met anderen

Je laat anderen over je grenzen heen gaan uit medelijden in de overtuiging dat je ze daarmee helpt.

Misverstanden over ware vriendschap

Je negeert je eigen grenzen omdat je denkt dat het noodzakelijk is om een goede vriend, partner, of collega te zijn. Je wilt voldoen aan wat zij verwachten en verwart dit met vertrouwen.

Teveel empathie

Heb je teveel empathie voor anderen, dan kun je de behoeften en gevoelens van anderen boven je eigen grenzen plaatsen.

Je bent snel overweldigd

Wanneer jij je snel overweldigd voelt door anderen, kan het moeilijk zijn om effectief grenzen te stellen en te handhaven.

Fysieke of emotionele uitputting

Vermoeidheid kan het moeilijk maken om voor jezelf op te komen en grenzen te handhaven.

Onjuiste opvattingen over onbaatzuchtigheid

Als je ervan bent overtuigd dat het altijd beter is om anderen te helpen, zelfs ten koste van jezelf, leidt dat ertoe dat jij je eigen grenzen negeert.

Waarom anderen jouw grenzen niet respecteren

Als jij je eigen grenzen niet respecteert geef je daarmee een voorbeeld aan de mensen om je heen. Je geeft het signaal dat het oké is om geen rekening met jou te houden en nodigt ze als het ware uit om hetzelfde te doen. Maar er zijn nog meer redenen waarom mensen jouw grenzen mogelijk niet respecteren:

Onwetendheid en miscommunicatie

Mensen kunnen simpelweg niet op de hoogte zijn van je grenzen omdat je ze niet duidelijk hebt gecommuniceerd. Of iemand heeft jou niet goed begrepen wat kan leiden tot onbedoeld overschrijden van grenzen.

Gebrek aan respect

Sommige mensen hebben geen respect voor andermans wensen en behoeften en kiezen ervoor om die te negeren.

Egoïsme

Mensen die voornamelijk bezig zijn met hun eigen behoeften en verlangens, kunnen jouw grenzen negeren als deze hun eigen doelen in de weg staan.

Culturele verschillen

Wat als een grens wordt gezien, kan per cultuur verschillen. Wat voor jou een duidelijke grens is, is dat voor iemand anders misschien niet.

Gewoonten en patronen

Als iemand gewend is om op een bepaalde manier met je om te gaan, kan het lastig zijn voor die persoon om te veranderen wanneer je nieuwe grenzen stelt.

Manipulatie, macht en controle

Sommige mensen manipuleren situaties om hun zin te krijgen, waarbij ze bewust je grenzen negeren of verzwakken om macht en controle over je uit te oefenen. Ze delen continu met je dat hun intenties goed zijn, waarmee ze de de gevolgen die voor jou heel belangrijk zijn wegwuiven als overdreven gevoelig gedrag. Aangeven waar jouw grens ligt, daar hebben zij geen boodschap aan.

Uittesten

Mensen kunnen je grenzen opzettelijk testen om te zien hoe ver ze kunnen gaan, vooral als je in het verleden geen duidelijke grenzen hebt gesteld.

Sociale druk

Groepsdruk of sociale verwachtingen kunnen ervoor zorgen dat mensen je grenzen negeren om aan de norm van de groep en wat zij verwachten te voldoen.

Gebrek aan empathie

Mensen die moeite hebben om zich in anderen in te leven, kunnen je grenzen negeren omdat ze simpelweg niet begrijpen waarom deze belangrijk zijn.

Hoe bepaal je wat je grenzen zijn

Het is belangrijk dat je van jezelf weet waar jouw grenzen liggen. Neem er goed de tijd voor om alles op een rij te zetten voor jezelf. Onderstaande stappen helpen je hierbij.

Stap 1:

Denk na over wat jouw behoeften en wensen zijn in het leven. Kijk daarbij ook naar situaties waarin je je ongemakkelijk hebt gevoeld of waarin je grenzen zijn overschreden.

Stap 2:

Luister naar je lichaam. Je lichaam kan signalen geven wanneer je grenzen worden overschreden, zoals stress, vermoeidheid of ongemak. Let op deze signalen.

Stap 3:

Sta stil bij je gevoelens. Let op je emoties in verschillende situaties. Voel je je boos, gefrustreerd of ongemakkelijk, dan kan dat een indicatie zijn dat je grenzen worden overschreden.

Stap 4:

Zet op een rij hoeveel tijd en energie je aan je werk, verschillende activiteiten en mensen besteedt. Voel je je uitgeput of opgebrand? Dit kan een teken zijn dat je je grenzen moet herzien.

Stap 5:

Denk na over wat jouw grenzen zijn met betrekking tot fysieke nabijheid en aanraking van anderen. Wat voelt voor jou prettig en veilig? En wanneer wordt dat anders?

Stap 6:

Schrijf je grenzen op en maak een plan voor hoe je ze gaat handhaven in verschillende situaties. En maak een realistische takenlijst. Dit helpt je om voorbereid te zijn en zelfverzekerd op te treden wanneer je grenzen worden getest.

Stap 7:

Communiceer je grenzen duidelijk met anderen. Praat niet in algemeenheden, maar wees duidelijk en specifiek over wat je wel en niet acceptabel vindt.

Stap 8:

Zorg ervoor dat je je grenzen consequent handhaaft. Dit helpt anderen om je grenzen te respecteren en serieus te nemen. Zorg ervoor dat je grenzen niet veranderen afhankelijk van de persoon of situatie, dit voorkomt verwarring.

Je grenzen leren aangeven: 14 voorbeelden

Grenzen aangeven kun je leren of het nu gaat om fysieke grenzen of mentale. Lees de praktisch toepasbare tips en voorbeelden. Ga er goed mee aan de slag, want oefening baart kunst.

Geef duidelijk aan wat je grenzen zijn zonder omwegen. Bijvoorbeeld: ‘Ik voel me niet op mijn gemak als je dat doet.’ Of: ‘Ik vind dat je nu over mijn grenzen heen gaat.’

Houd het bij jezelf en spreek in de ‘ik’-vorm. In plaats van ‘Jij vraagt teveel van mij’, zeg je bijvoorbeeld: ‘Ik voel me overweldigd als ik te veel taken krijg.’

Geef duidelijk aan waar je fysieke grenzen liggen en hoe dichtbij mensen bij jou mogen komen, bijvoorbeeld door te zeggen: ‘Ik heb wat persoonlijke ruimte nodig.’

Stel emotionele grenzen door te voorkomen om betrokken te raken in situaties die je emotioneel belasten. Geef dit bijvoorbeeld aan door te zeggen: ‘Ik wil hier nu niet over praten.’

Geef grenzen aan in relaties. Een voorbeeld daarvan is: ‘Ik heb tijd voor mezelf nodig om op te laden.’

Wees assertief met respect voor de ander. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik begrijp je punt, maar ik moet dit op mijn manier doen.’

Houd je grenzen in stand, ook als anderen met hun gedrag door blijven gaan om hun zin te krijgen. Je kunt in zo’n geval bijvoorbeeld zeggen: ‘Ik begrijp dat je dat wilt, maar mijn antwoord blijft nee.’

Op het werk:

Kom voor jezelf op, op het werk. Een voorbeeld hiervan is: ‘Ik kan deze taak niet uitvoeren zonder de juiste middelen.’

Laat je leidinggevende weten wanneer je beschikbaar bent en wanneer niet. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik werk niet na 18:00 uur.’

Leren grenzen aangeven en grenzen bewaken betekent ‘nee’ zeggen tegen dingen en taken die je niet wilt. Je kunt het woord ‘nee’ daarbij zelfs vermijden door te vertellen wat je wel wilt. Bijvoorbeeld: ‘Ik heb al andere plannen.’

Zet meldingen op je smartphone uit buiten werktijd om je grenzen te handhaven.

Handhaaf ook online grenzen. Accepteer bijvoorbeeld geen vriendschapsverzoeken van collega’s als je je persoonlijke leven gescheiden wilt houden. Voeg sowieso nooit iemand toe als je dit diep van binnen niet wilt.

Gebruik lichaamstaal om je woorden te ondersteunen. Ga dus niet in elkaar gedoken staan, maar rechtop en kijk de ander aan. Communicatie non verbaal ondersteunen zorgt ervoor dat mensen je boodschap nog beter begrijpen.

Kijk naar ogen en naar gezichten en dus niet strak in andermans ogen als jij je grenzen communiceert. Doe je dat wel, dan roep je spanning op bij jezelf en de ander.

MindTuning helpt bij grenzen aangeven

Wil je meer dan deze praktische tips? En bijvoorbeeld door ons gecoacht worden, 1 op 1 of in een groep? Er zijn verschillende mogelijkheden:

Werken aan zelfvertrouwen en assertieve communicatie

Assertiviteitstraining in een kleine groep

1 op 1 persoonlijke coaching

Online training Assertiviteit

Online training Assertiviteit voor jongeren

Is jouw grens bereikt en bevind je je in de gevarenzone van burn-out? Doe de Test!