Niet assertief zijn; risico’s en gevaren
Wanneer je niet (voldoende) assertief bent, loop je verschillende risico’s. En die kunnen niet mals zijn! In dit artikel zetten we het gevaar van gebrek aan assertiviteit op een rijtje. Het kan confronterend voor je zijn als je er veel van herkent. Maak dan werk van je assertiviteitsontwikkeling en ga aan de slag met de 7 stappen om grenzen te stellen. Want iedereen is de moeite waard en heeft het recht om volledig uit de verf te komen.
Wat is assertiviteit?
Assertiviteit draait om het opkomen voor jezelf op een respectvolle manier, terwijl je ook de rechten en gevoelens van anderen respecteert. Het is een staaltje van goed (zelf)leiderschap. Het gaat om het duidelijk communiceren van je behoeften, grenzen en standpunten, zonder agressief te zijn. Zodat mensen begrijpen wat je verwacht en daarnaar gaan handelen. Assertiviteit is geen karaktereigenschap, maar een bundel vaardigheden. Iedereen kan leren om assertief te communiceren en dit in de praktijk brengen. Ook jij!
Gevolgen als je niet assertief bent
Als je niet assertief bent, tolereer je dat anderen over je grenzen heengaan, hun eigen belangen voorop stellen, geen rekening houden met jouw behoeften en je op een onprettige manier behandelen. Dat leidt al snel tot vervelende situaties en gebeurtenissen. Het maakt je bijvoorbeeld een makkelijke prooi voor narcisten en manipulatie en emotionele chantage.
Negatieve situaties en gebeurtenissen die regelmatig voorkomen als gevolg van gebrek aan assertiviteit:
- Je kunt als je niet assertief bent een partner hebben die niet of weinig rekening met je houdt. Die niet overlegt met jou of je voor voldongen feiten plaatst. In het ergste geval word jij geconfronteerd met vreemdgaan of geestelijke/ lichamelijke mishandeling.
- Op het werk lopen mensen over je heen. Je bent de pineut als het gaat om overwerken en krijgt klussen die anderen het liefste uit de weg gaan. Je kunt zelfs in situaties verzeild raken als seksuele intimidatie of ander grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer.
- In vriendschappen bemoeien anderen zich ermee hoe jij je leven moet leiden. Daarbij wordt niet uitgegaan van waar jij behoefte aan hebt en wat jij zou willen. Je wordt onder druk gezet om dingen te doen die je niet wilt. Mensen komen langs zonder zich af te vragen of jij wel tijd hebt en eisen je tijd op en/of maken bijvoorbeeld misbruik van je goedgeefsheid.
Risico’s en gevaren herkennen
- Een van de grootste risico’s van niet assertief zijn is dat het je negatief maakt en je zelfvertrouwen ondermijnt. Want wanneer je voortdurend toegeeft aan anderen die hun eigen belangen voorop stellen en jij je eigen behoeften negeert, neemt je zelfrespect af. Ook is het dodelijk voor geloof in je eigen capaciteiten. Je belandt in een neerwaardse spiraal en zo kan gebrek aan assertiviteit ervoor zorgen dat je uiteindelijk een depressie ontwikkelt.
- Je leeft voor de glimlach van een ander. Als anderen maar blij zijn met jou, dan voel jij je (even) goed. Je streeft niet je eigen doelen na, maar die van de mensen om je heen. In het ergste geval maak je helemaal geen onderscheid meer tussen jouw belang en dat van anderen. Je loopt het gevaar dat je jezelf totaal kwijtraakt.
- Als je niet assertief bent lukt het je niet of nauwelijks om je standpunt te verdedigen of ‘nee’ te zeggen wanneer dat nodig is. Naast het gevaar dat mensen daarom geen rekening met je houden, of in ieder geval vaak veel te weinig, leidt niet zeggen wat je voelt en vindt ook al snel tot misverstanden en frustraties.
- Als je niet of nauwelijk assertief bent, stagneert je persoonlijke en professionele groei. Door gebrek aan zelfvertrouwen en eigenwaarde denk je al snel dat iemand anders op de werkvloer veel geschikter is als er een hogere functie vrijkomt en ga jij er niet achteraan. Een leidingevende of werkgever zal niet snel aan jou denken bij een promotie. Want dat is het risico als jij jezelf niet in de kijker speelt en anderen dit wel doen. Zij kunnen zelfs met de eer gaan strijken van jouw harde werken op de achtergrond…
Niet assertief en angststoornissen
Gebrek aan assertief zijn mondt maar al te vaak uit in een angst. Wanneer je je eigen behoeften negeert om anderen tevreden te stellen, kom je in een constante staat van spanning en zorgen terecht. Je kunt als gevolg ervan een angststoornis ontwikkelen. Dat gaat regelmatig op deze manier:
Je wordt plots overvallen door een angstaanval. Je lichaam geeft je op deze manier een seintje dat je overbelast bent. Je schrikt hier enorm van en er wordt als het ware in je hoofd een snapshot van de situatie gemaakt.
Je brein legt een link tussen de paniek die je voelt en de situatie waarin jij je op dat moment bevindt. Overviel de angstaanval je in de auto? Dan is rijangst geboren. Gebeurde het tijdens een vergadering? Dan kan een sociale angst, zoals spreekangst, het gevolg zijn, enz.
Niet assertief en Burn-out
Met de informatie die je nu hebt over gebrek aan assertiviteit zal het je niet verbazen dat het ook een belangrijke aanjager van burn-out is. Je zorgt immers niet goed voor jezelf, gaat gebukt onder stress, neemt niet op tijd rust en negeert je eigen behoeften. Zoiets heeft grote gevolgen voor je mentale en lichamelijke gezondheid. Vaak is er een druppel die de emmer doet overlopen. Van het ene op het andere moment ben je aan het einde van je latijn en kun je nauwelijks iets meer. Hoewel een burn-out zich opeens aandient, is proces daarnaartoe al langer gaande.
Hoe word je assertief ?
De vraag is nu; welke maatregelen kun je nemen om wel assertief te worden? Het begint allemaal met zelfbewustzijn en het erkennen van je eigen behoeften en grenzen. Daarnaast is het belangrijk om je communicatievaardigheden te verbeteren en te leren hoe je op een respectvolle manier voor jezelf kunt opkomen.
Het is essentieel om grenzen te stellen en deze te handhaven, zelfs als dat betekent dat je soms ‘nee’ moet zeggen tegen anderen (en dat is zelfs mogelijk zonder het woord ‘nee ‘in de mond te nemen…, zo leren wij onze cursisten) Ook is het belangrijk om te leren hoe je omgaat met weerstand en confrontatie, zodat je assertief bent in verschillende situaties.
Ben je er klaar mee om niet assertief te zijn? En er klaar voor om te leren wat je nodig hebt?
Kijk hier voor onze assertiviteitstraining op locatie
Zo stel je grenzen – 7 stappen
Het stellen van grenzen is een belangrijk onderdeel van assertief zijn. Maar hoe doe je dat nu precies? Lees hier onder de 7 stappen op een rij:
Stap 1: Creëer zelfbewustzijn
Voordat je grenzen kunt stellen, is het belangrijk om te weten wat je behoeften, grenzen en waarden zijn. Neem de tijd om na te denken over wat voor jou acceptabel en niet acceptabel is in verschillende situaties. Bekijk ook de video: de belangrijkste persoon in je leven ben jij!
Stap 2: Wees duidelijk en specifiek
Wanneer je je grenzen communiceert, wees dan zo duidelijk en specifiek mogelijk. Communiceer duidelijk wat je wél wilt. Zo voorkom je discussie over wat je niet wilt, want dat is niet de richting die jij op wilt. Het gaat erom dat het klip en klaar voor anderen is wat jij wél van ze verwacht. Vergelijk het met een navigatieprogramma; daarin geef je ook niet aan waar je niet heen wilt, maar wat jouw bestemming wel is.
Stap 3: Gebruik ‘ik-boodschappen’
Spreek in de ‘ik-vorm’. Bijvoorbeeld: “Ik voel me ongemakkelijk wanneer…” of “Ik heb liever dat…”. Zo oordeel je niet over een ander, maar houd je het bij jezelf.
Stap 4: Spreek resoluut
Veel mensen eindigen hun zinnen hoog. Het gevolg: het klinkt alsof je zelf twijfelt aan wat je zegt. We noemen dat twijfeltaal. Vermijd dit. Laat je stem resoluut klinken om overtuigend te communiceren. Dit doe je door iedere zin laag of zacht te eindigen en van elke komma een punt te maken. Zo kom je krachtig en zelfverzekerd over.
Stap 5: Laat je lichaam spreken
Lichaamstaal ondersteunt wat jij communiceert. Wil je zelfverzekerd overkomen? Kijk dan niet vanuit je ooghoeken of naar de grond, maar kijk mensen aan. Dat betekent dat je je hoofd volledig meedraait in de richting waarin je kijkt. Let er ook op dat je niet in elkaar gedoken staat, maar rechtop.
Stap 6: Wees consistent
Als je eenmaal je grenzen hebt gesteld, laat dan niet toe dat anderen ze negeren of overschrijden. Wees standvastig in het handhaven van je grenzen, zelfs als anderen proberen te onderhandelen of druk uitoefenen. Wanneer je niet standvastig bent, geef je anderen de boodschap dat je uiteindelijk altijd wel overstag gaat.
Stap 7: Verbind consequenties
Sommigen mensen blijven andermans grenzen negeren. Denk aan narcisten, manipulators en anderen die het woord ‘nee’ niet kennen. Het is belangrijk om bereid te zijn om hier consequenties aan te verbinden. Verbreek een vriendschap, beëindig een samenwerking , of roep de hulp in van anderen als dat nodig is om jezelf te beschermen.
Extra tip: Vermijd deze fout
Kijk tijdens een gesprek een ander nooit meer dan 2 seconden recht in de ogen. Dat levert namelijk spanning op bij jou en de ander. En kan zelfs agressie losmaken! Kijk in plaats daarvan náár ogen. Je kunt ook rustig je ogen laten glijden over het gezicht van de ander, zonder dat hij of zij ziet waar jij naar kijkt. Sta je dichtbij iemand, kijk dan naar het gebied rond de ogen.
Van zelfbewustzijn naar zelfvertrouwen
Zodra je dingen gaat doen die jij graag wilt en opkomt voor jezelf is het gevolg dat je zelfvertrouwen groeit. En dankzij meer zelfvertrouwen durf je vervolgens nog meer stappen te zetten en geeft dit je zelfvertrouwen opnieuw een boost. Want assertiviteit en zelfvertrouwen gaan hand in hand. Je komt in een positieve spiraal terecht.
Wil je door ons geholpen worden?
MindTuning geeft al meer dan 25 jaar assertiviteitstrainingen. En met succes! Ons geheime wapen is MindTuning: kennis over hoe mensen denken en wat maakt dat ze in hun kracht komen en veranderen.
Met ons andere bedrijf Spreek.nl zijn we ruim 20 jaar marktleider op het gebied van presentatietrainingen. En al deze kennis wordt meegenomen tijdens de assertiviteitstraining.
Ben je er aan toe om te kiezen voor assertiviteit? Ga hier naar de trainingspagina met alle info die je nodig hebt.
Of ga zelf aan de slag, thuis in je eigen tempo met onze Onlinetraining Assertiviteit
Mis onze gratis TIPS over angst en paniekaanvallen niet!
Coaching & Training
Over MindTuning
Actueel
Contact
Mozartlaan 54-56
2742 BN Waddinxveen
Routebeschrijving
Tel.: 0182 612345
Email: info@mindtuning.nl
BTW: NL812625651B01
KVK: 29030192
IBAN: NL88RABO0345295579