Perfectionisme aanpakken | TIPS
Perfectionisme en angst gaan hand in hand. Het is een vorm van faalangst. Je houdt jezelf voor dat je het beste uit jezelf wilt halen, maar in werkelijkheid word je gedreven door iets heel anders: angst om niet goed genoeg te zijn. En daarmee heb je als perfectionist, die altijd alles goed wil doen, de eerste ‘fout’ al gemaakt… Je kunt als jouw drijfveer angst is nooit het beste uit jezelf halen. Bekijk de video en de tips hoe je voortaan goed werk levert waarbij jij je wél goed voelt en het als het ware vanzelf gaat.
Perfectionisme afleren
Ik hoor regelmatig mensen zeggen: ‘Ik ben een perfectionist.’ Mijn antwoord is dan steevast: ‘Je bent geen perfectionist, maar je doet perfectionistisch.’ En iets wat je doet, kun je altijd weer afleren. Laat dit goed tot je doordringen en lees verder in dit artikel hoe je van perfectionisme afkomt. De volgende onderwerpen komen aan bod:
- Wat is perfectionisme?
- Oorzaken en kenmerken van perfectionisme
- Perfectionisme en controle
- Perfectionisme als valkuil
- Perfectionisme en uitstelgedrag
- Perfectionisme en dwangneurose
- De consequentie van perfectionisme
- Perfectionisme loslaten
- Perfectionistisch denken veranderen
- Van perfectionisme naar balans
- De beste manier om je werk zo goed mogelijk te doen
Wat is perfectionisme?
In alle redelijkheid je uiterste best doen, het risico incalculeren dat je zo nu en dan een fout maakt en juist die fout benutten om je leerproces te verbeteren, dat is een prima manier om je werk te doen. Is er sprake van perfectionisme, dan gaat dat gepaard met heel andere kernmerken. Je stelt onredelijke eisen aan jezelf. Je bent doodsbang om geen controle te hebben en een fout maken, is je ergste nachtmerrie. Het moet en het zal allemaal perfect zijn. Je legt de lat te hoog en kijkt (door de ogen van anderen) heel erg kritisch naar jezelf. Het levert stress op en kost enorm veel tijd en energie.
Oorzaken en kenmerken van perfectionisme
Perfectionisme komt voort uit de behoefte om aardig gevonden te worden. Je wilt door alles perfect te doen waardering, succes of liefde krijgen. Er kunnen allerlei oorzaken aan ten grondslag liggen. Je opvoeding, of ervaringen op school, bijvoorbeeld. Wat de oorzaak ook is, deze kennen, lost je probleem niet op. Sterker, het kan ervoor zorgen dat je gaat denken: ‘ik ben nou eenmaal zo, want…’ Je geeft jezelf daarmee een alibi om niet te veranderen. De eerste stap naar de oplossing is om niet bezig te zijn met het verleden. Formuleer jouw wens voor de toekomst. Wat wil ik wel? En ga er in het nu actief mee aan de slag.
Perfectionisme en controle
Perfectionisten zijn control freaks. Je geeft daarom waarschijnlijk ook moeilijk werk uit handen. Want het zou zomaar fout kunnen gaan. Je herkent het wellicht ook dat je zeer kritisch bent naar anderen. Het kan zelfs zo zijn dat je van alles gaat controleren dat niet tot jouw taak behoort. En daarmee haal je jezelf nog meer werk op je hals.
Perfectionisme als valkuil
Het is een valkuil om maar door en door te gaan en bijvoorbeeld 12 tot 14 uur per dag op de toppen van je kunnen te willen presteren en alles tot in perfectie te doen. Je hebt waarschijnlijk de neiging om tegen jezelf te zeggen: ‘Nog vlug even dit, nog vlug even dat, ik ga toch nog even door…’ In feite zeg je dan: ‘Ik ben over een grens gegaan.’ Als je dit blijft volhouden, raak je vroeg of laat burn-out. Het is zaak dat je regelmatig gas terugneemt.
Perfectionisme en uitstelgedrag
Perfectionisme kan ook leiden tot uitstelgedrag. De angst om iets niet tot een goed einde te brengen (lees: om niet aan de absurde eisen te kunnen voldoen die jij jezelf stelt), verlamt je. Werken aan je zelfvertrouwen is dan ook geen overbodige luxe als je perfectionistisch bent. Niet alleen als je werk uitstelt, maar ook als je zaken wel meteen aanpakt. Want perfectionisme en gebrek aan zelfvertrouwen zijn in beide gevallen onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Perfectionisme en dwangneurose
Maar er ligt nog een ander gevaar op de loer. Wanneer je dingen keer op keer controleert of nakijkt en regelmatig overdoet, dan kan perfectionisme zomaar ontaarden in een dwangneurose. Je raakt er als het ware aan verslaafd. Je kunt niet meer anders dan eindeloos controleren en eindeloos zaken over doen. En ik kan je verzekeren: wanneer je een dwang ontwikkelt, is dat echt een behoorlijk groot probleem. Het vraagt hard werken om daar weer vanaf te komen. Het is beter om dit te voorkomen.
De consequentie van perfectionisme
Perfectionisme leidt ertoe dat je niet goed voor jezelf zorgt. Je gunt jezelf amper tot geen adempauzes en hebt continu kritiek op jezelf omdat je dingen niet goed genoeg zou doen. Het is belangrijk dat je vanaf nu aardig wordt naar jezelf toe. Geef jezelf regelmatig een compliment. Het hoeft namelijk niet altijd een 10 zijn. Een 8,5 is ook goed genoeg. Kijk eens terug naar de dagen dat je streefde naar absolute perfectie en je dit niet hebt gehaald… Wat waren daar de consequenties van? Ben je je baan kwijt geraakt? Is er een gebouw ingestort, of wat dan ook? Sta er eens bij stil. Dan kom je waarschijnlijk tot de ontdekking dat er in feite niks aan de hand is. Dat het gevoel niet goed genoeg te zijn in jou zit. En omdat het in jou zit, kun jij dat veranderen.
Perfectionisme loslaten
Er is één woord dat helemaal, maar dan ook echt voor de volle honderd procent, uit jouw vocabulaire en systeem mag. Dat is het woord moeten. We zijn allemaal allergisch voor dit woord want het levert alleen maar weerzin en stress op. Maar toch moet jij van alles van jezelf. Het moet op tijd af en het moet allemaal perfect zijn. Laat het los. Er moet helemaal niks. Zodra je het woordje moeten omzet in ‘ik wil’ en ‘ik mag’, dan gaat er heel wat veranderen.
Let eens op hoe vaak je het woord moeten gebruikt. Check het ook eens bij mensen uit je omgeving. En vraag of ze je er op wijzen. Dat is een prima manier om het af te leren. Je zult ervaren hoeveel gemakkelijker het leven wordt zodra je het woord moeten schrapt.
Perfectionistisch denken veranderen
Luister eens naar je gedachten. Denken is niets anders dan gesprekken die je voert met jezelf in jezelf in de taal die jij het meeste spreekt. Je zult ervan schrikken hoe vaak jij jezelf op je donder geeft. En hoe vaak je dingen zegt als: ‘Ik moet nog.., nee het is nog niet goed genoeg…, waarom is het nog niet gelukt…, waarom duurt het zo lang…, waarom is het zo moeilijk…, ik kan het niet uitstaan!’ Van dit soort gedachten mag je voortaan ver weg blijven.
Natuurlijk, stoppen met denken is onmogelijk, want denken doen we de hele dag door. Maar je kunt jezelf wel trainen in het sturen van je gedachten in een positieve richting. Zoals: ‘Waarom lukt het me wel? Waarom mag ik hier vandaag langer over doen? Waarom is goed ook goed genoeg? Waarom lukt het me uiteindelijk altijd? Waarom is iedereen altijd zo tevreden?
Van perfectionisme naar balans
Als je goed kijkt, houd je jezelf als perfectionist voor de gek. Want, laten we het woord perfect eens onder de loep nemen. Het betekent dat alles in harmonie is. Vertaal dat eens terug naar jouw situatie. Is er sprake van balans? Het antwoord is: nee. Je bent bij alles wat je doet gefocust op het einddoel. Je geniet totaal niet van het proces daarnaartoe. Dus is er geen harmonie. Plezier hebben in je werk is van even groot belang als het leveren van een goede prestatie. Sta regelmatig even stil bij de tussenstappen naar het doel en geniet ervan. En lees hieronder wat de beste manier is om in balans te zijn wanneer je aan het werk bent
De beste manier om je werk zo goed mogelijk te doen
Werk voortaan 50 minuten vol geconcentreerd, gevolgd door 10 minuten waarin je wat anders doet. Dat kan een kopje koffie drinken zijn, een kopje thee halen, even naar het toilet gaan, een klein wandelingetje maken, de hond aaien, wat dan ook. En dan ga je weer 50 minuten door, gevolgd door 10 minuten rust, enz. Natuurlijk neem je tussen de middag een pauze van 3 kwartier met een lichte lunch. (Na een zware lunch kom je bijna niet meer tot presteren). En dan ga je ’s middags opnieuw aan de slag: 50 minuten werken, 10 minuten rust.
Na een werkdag van 8 uur, zal je versteld staan van wat je dankzij deze werkwijze allemaal hebt gepresteerd. Het zal niet altijd 100 procent zijn, maar het is wel de allerbeste manier om het maximale uit jezelf te halen, waarbij jij je wél goed voelt en het als het ware vanzelf gaat.
Wil je verder door ons worden geholpen?
Naar online e-training Ontwikkel de Kracht van Imperfectie, waarin je leert om perfectionisme los te laten.
Naar training op locatie in klein groepsverband
Ben je een perfectionist en heb je last van uitstelgedrag? Kies dan voor een combinatiepakket van 2 online trainingen: ‘Stoppen met Uitstelgedrag’ en ‘Ontwikkel de Kracht van Imperfectie’.
Bestsellers van Pieter Frijters
Mis onze gratis TIPS over angst en paniekaanvallen niet!
Coaching & Training
Over MindTuning
Actueel
Contact
Mozartlaan 54-56
2742 BN Waddinxveen
Routebeschrijving
Tel.: 0182 612345
Email: info@mindtuning.nl
BTW: NL812625651B01
KVK: 29030192
IBAN: NL88RABO0345295579