Is mijn kind burn-out?
Burn-out komt helaas niet alleen bij volwassenen, maar ook bij jonge mensen voor. Kinderen, middelbare scholieren en studenten raken steeds vaker opgebrand. Hoe kan dit? Wat zijn de oorzaken waarom jongeren burn-out raken? Hoe herken je vroegtijdig dat jouw kind in de gevarenzone zit? En wat kun je als ouder zelf doen om hem of haar te helpen?
Het is vaak moeilijk om als ouder of verzorger signalen van een op hand zijnde burn-out bij je kind te herkennen. Want het start vaak met vage klachten als minder eetlust, lusteloosheid, buikpijn en hoofdpijn. Meestal is dit reden om te denken aan iets lichamelijks en wordt er niet bij stilgestaan dat het zou kunnen gaan om een op hand zijnde burn-out. Zo gaat het van kwaad tot erger totdat burn-out daadwerkelijk een feit is.
Symptomen van burn-out bij je kind herkennen
Als je zoon of dochter burn-out is, zijn de symptomen hetzelfde als bij volwassenen die opgebrand zijn. We hebben de meest voorkomende burn-outklachten hieronder op een rijtje gezet.
- Moeite met uit bed komen en chronisch uitgeput zijn
- Nergens interesse voor hebben
- Moeite om zich te concentreren
- Slaapproblemen
- Geen zin om naar school te gaan, maar ook geen zin in hobby’s en spelen
- Snel prikkelbaar en agressief
- Hoofdpijn, pijn in spieren, buikpijn en spijsverteringsproblemen
- Geen eetlust
- Piekeren
- Slecht zelfbeeld
- Angst
Soms ken je je eigen kind helemaal niet meer terug. En is hij of zij nog maar een schim van zichzelf. Het maakt zich bijvoorbeeld opeens druk om de kleinste dingen en kan zeer onzeker en angstig zijn, terwijl het voorheen overal vooraan stond. Hij of zij kan ook vaak uit zijn of haar slof schieten of zelfs agressief uit de hoek komen, terwijl dat normaalgesproken nooit zo was.
Waarom wordt een kind burn-out; oorzaken
Elke 4 jaar wordt er onderzoek gedaan naar de gezondheid, het welzijn en de levensstijl van jongeren in Nederland. Volgens het onderzoek in 2023 voelt bijna de helft van de jongeren zich vaak gestrest. Het is een teken aan de wand. Meer dan een derde wijdt de stress aan huiswerk of school. Ook een drukke agenda wordt door een grote groep aangewezen als grote stressbron. (school, huiswerk, sporten, bijbaantje, social media).
Een op de vijf jongeren ervaart stress omdat zij zich druk maken over wat anderen van hen vinden. Problemen, ruzies of zorgen op het thuisfront, levert bij 1 op de 10 stress op. Ook is er een deel (zo’n 16 procent) die aangeven stress te ervaren in verband met eigen problemen waaronder ruzie met andere jongeren, gezondheidsproblemen, schulden, of geheimen.
Prestatiemaatschappij & FOMO
De uitslag van dit onderzoek sluit aan op wat we al weten over het ontstaan van burn-out bij jongeren. Naast aanjagers als onzekerheid in sociale situaties en persoonlijke problemen, levert de overkill aan verplichtingen en activiteiten veel stress en druk op. De prestatiemaatschappij vraagt steeds meer van iedereen, zodat het steeds moeilijker wordt om alles te behappen. En naast al die dingen die moeten, zijn er ook ontzettend veel dingen die jouw kind ook allemaal wil uit angst om ook maar iets te missen. Dit wordt ook wel FOMO (Fear Of Missing Out) genoemd.
Naast het naar school gaan en huiswerk maken (waarbij de eisen van opleidingen ook steeds hoger worden), staan er allerlei activiteiten op het programma. Het is een geren van jewelste van muziek- of dansles, naar sporttraining, of andere clubs. En daarbij heeft lol maar al te vaak plaatsgemaakt voor prestatiegerichtheid. Daarnaast schreeuwen social media, televisie en games om aandacht. Maar ook feestjes en festivals tot in de late uurtjes als jouw kind al wat ouder is, mogen niet worden gemist. Vaak is er dan ook nog een bijbaantje, waar je zoon of dochter vroeg voor uit de veren moet. Het kan zomaar uitmonden in een uitputtingsslag.
Wat maakt jouw kind vatbaar voor burn-out?
Net zoals bij volwassenen is het ene kind sneller vatbaar voor een burn-out dan het andere. Risicogroepen zijn onder meer:
- Als je kind last heeft van sociale onzekerheid, faalangst en piekeren.
- Wanneer er sprake is van een groot verantwoordelijkheidsgevoel en jouw kind moeilijk ‘nee’ kan zeggen.
- Als je kind perfectionistisch is.
- Kinderen die gepest worden.
- Problemen thuis zoals ouders die in scheiding liggen, die financiële problemen hebben, of een ernstige ziekte of overlijden binnen het gezin kunnen grote impact hebben. Als hier niet goed mee wordt omgegaan is het een voedingsbodem voor het ontwikkelen van een burn-out.
De gevolgen van burn-out bij kinderen en jongeren
De gevolgen van een burn-out zijn enorm. Omdat hij of zij niet meer kan, trekt je zoon of dochter zich terug. Schoolwerk doen is niet of nauwelijks mogelijk. In veel gevallen is er sprake van langdurig school- of studieverzuim. Daar komt bij dat, zolang er nog geen diagnose is, je kind niet altijd even goed wordt begrepen door de buitenwereld. De symptomen kunnen niet serieus worden genomen of verkeerd worden uitgelegd. En vrienden die nog volop deelnemen aan het leven kunnen zich vaak niet voorstellen hoe het voelt om helemaal opgebrand te zijn.
Hoe voorkom je burn-out bij jouw kind?
Je kunt als ouder een belangrijke rol spelen in het voorkomen van burn-out bij je zoon of dochter. Hoe jonger jouw kind is hoe meer invloed je nog kunt uitoefenen, want kinderen leren veel door naar hun ouders te kijken. Het is van groot belang dat jij altijd zelf het goede voorbeeld geeft, dus: practice what you preach!
Tip 1: Wees beschikbaar
Wees consequent en zorg voor een stabiele thuissituatie waarin je kinderen zelfvertrouwen en een goed zelfbeeld ontwikkelen. Creëer een omgeving waarin je kind zich veilig en geliefd voelt. Dat betekent niet dat jij alle obstakels voor je kind weghaalt. Vallen en opstaan horen ook bij opgroeien en volwassen worden en zorgen dat je veerkracht ontwikkelt. Kinderen ontwikkelen zelfvertrouwen als zij dingen zelf mogen ontdekken en doen die bij hun leeftijd passen.
Zorg ervoor dat jouw kind weet dat het altijd bij je terecht kan met zorgen en problemen en voor steun. Begrip en luisteren zonder te oordelen zijn ontzettend belangrijk. Een opmerking als: ‘Ik had je toch gewaarschuwd…’ en andere negatieve feedback zorgt er alleen maar voor dat je kind zich niet gehoord voelt en een volgende keer niet meer bij je aanklopt. Geef aan dat je bereid bent om te helpen als daar om wordt gevraagd.
Tip 2: Ga goed om met stress
Zorg goed voor je eigen mentale en fysieke gezondheid. Je kunt niet van je kinderen verwachten dat zij over hun emoties en gevoelens praten als jij dit zelf ook nooit doet. Geef dus het goede voorbeeld. Want als gestreste ouder kan je onbedoeld stress overbrengen op je kinderen. Laat zien hoe jij zelf goed met stress en uitdagingen omgaat. Zorg voor ontspanning, bijvoorbeeld door het spelenderwijs samen doen van ontspanningsoefeningen.
Tip 3: Schep realistische verwachtingen
Zorg dat kinderen voldoende rustmomenten hebben. En stel realistische verwachtingen naar jouw kind toe. De boog hoeft niet altijd gespannen te zijn en het leven is geen wedstrijd. Vermijd overbelasting met te veel activiteiten. En zorg voor digitale balans. Moedig je kinderen aan om offline activiteiten te ontplooien die ze leuk vinden en die helpen te ontspannen. Zorg dat ze voldoende buiten (in de natuur) zijn. Las pauzes in waarin er tijd is voor een potje ouderwets vervelen.
Tip 4: Leer je kind ‘nee’ zeggen
Het is belangrijk dat kinderen assertief worden. Leer je kind dat ‘nee’ zeggen gewoon mag. En help het om zijn of haar eigen grenzen te herkennen en te bewaken. Zodat hij of zij in het vervolg ook op tijd aan de bel trekt en ‘nee’ durft te zeggen.
Tip 5: Zorg voor een gezonde leefstijl
Ook een gezonde leefstijl is cruciaal. Het is belangrijk dat kinderen voldoende slapen, gezond eten en voldoende bewegen. Ook in dit geval geldt dat je als ouder het goede voorbeeld mag geven, wil je recht van spreken hebben.
Burn-outbehandeling bij kinderen en jongeren
MindTuning is gespecialiseerd in het oplossen van burn-out. Ook voor kinderen en jongeren hebben wij speciale coaches en een succesvol coachingprogramma.
Lees hier alles over jeugd- en jongerencoaching
Ga hier naar jongerentraining Assertiviteit en Zelfvertrouwen
Mis onze gratis TIPS over angst en paniekaanvallen niet!
Coaching & Training
Over MindTuning
Actueel
Contact
Mozartlaan 54-56
2742 BN Waddinxveen
Routebeschrijving
Tel.: 0182 612345
Email: info@mindtuning.nl
BTW: NL812625651B01
KVK: 29030192
IBAN: NL88RABO0345295579